Om maar met de deur in huis te vallen, dat er speciaal voedsel is dat geschikt is om mee te ontbijten is een zeer geslaagde marketing campagne. Mensen aanpraten dat je op een bepaald moment bepaald voedsel ‘nodig’ hebt maakt het voor fabrikanten mogelijk daarop in te springen en aan deze zogenaamde ‘behoefte’ te voldoen. Ook kunnen ze je allerlei onzin aanpraten over dit voedsel met beelden van gelukkige kinderen, sfeervolle ontbijttafels en ‘snel klaar en de deur uit’ beloftes.
Dit speciale voedsel zit ook niet voor niks meestal in een doos, pak of pot.
Denk aan ontbijtgranen, brood/crackers/beschuit, zoet beleg en zuivel. Bewerkt en verpakt voedsel dat lang(er) houdbaar is, is ook veel makkelijker en goedkoper te produceren dan groente en fruit. Die laatste kan je nergens opslaan en het is maar beperkt houdbaar, wat de kans groter maakt dat je er mee blijft zitten.
Voorverpakte ontbijtgranen, crackers en zoet beleg kun je vaak eindeloos bewaren en zijn daarmee veel lucratiever. Alle reden dus voor deze fabrikanten om ons, en als het even kan vooral ook onze kinderen (zie alle mooie kleurrijke verpakkingen met tekenfilmfiguurtjes of cadeautjes in de verpakking), ervan te overtuigen dat dit precies het soort voedsel is dat we in de ochtend willen en nodig hebben.
Gewoon rijst bij het ontbijt
Ondertussen zijn er echter genoeg culturen waar het heel normaal is om hetzelfde voedsel drie maal per dag te eten. Er is geen onderscheid, voedsel is voedsel, wanneer je het ook eet. Men eet er gewoon drie keer per dag rijst of mais pannenkoeken, gecombineerd met groente en eventueel soja/vlees/vis. En de kans is groot dat dit eeuwen geleden ook voor ons gold. Je at gewoon wat er voor handen was in die tijd van het jaar. Wat ook weer zou kunnen verklaren waarom mono diëten heel heilzaam kunnen zijn voor ons lichaam. Het is helemaal niet zo gek om eens een tijdje gewoon hetzelfde te eten. We zijn een beetje doorgeslagen in onze wens om altijd maar gevarieerd te eten.
Sure, een grote diversiteit aan groente in je dieet is aan te bevelen. Maar het is heus niet erg om drie dagen achter elkaar, drie keer per dag, drie dezelfde groente te eten bijvoorbeeld.
Maar goed, terug naar dat ontbijt. Het is absoluut niet nodig om zoet te ontbijten. Juist niet. Als je de neiging hebt tot snoepen kan het zelfs heel zinvol zijn om eens een tijdje niet zoet maar hartig te ontbijten.
Sta er eens bij stil wat je in de ochtend vooral nodig hebt.
Nee niet, waar je trek in hebt!
Waar je trek in hebt is in grote mate afhankelijk van wat je gewend bent. Niet zozeer van wat je nodig hebt, ook al zou je nog zo graag anders willen geloven (ja maar, ik heb die chocola noooooodig…. I know).
Als je gaat ontbijten heeft je lichaam in het ideale geval zo’n 12 uur geen voedsel gehad. Je maag is leeg en je hebt veel vocht verloren. Het eerste dat je dus moet doen is:
Hydrateren:
Drink twee grote glazen water, bij voorkeur warm of lauwwarm. Eventueel kan je citroen en/of gember toevoegen. Zelfs een lichte mate van dehydratie kan al klachten geven zoals hoofdpijn en gebrek aan focus. Drink up dus!
Je staat aan het begin van je dag dus waar je behoefte aan hebt is langdurige energie. Energie, voeding en focus! Ofwel complexe koolhydraten!
Goede bronnen van complexe koolhydraten kunnen zijn;
Fruit, dit werkt ook direct hydraterend. Veel mensen hebben echter snel weer honger na het eten van alleen maar fruit en zeker tijdens de koudere maanden is dit gewoon niet zo’n fijn ontbijt. Logisch want waar wij wonen is in de winter niet zo veel fruit voorhanden. Toch wilde ik het wel noemen want er zijn zat mensen die graag ontbijten met fruit en/of fruit smoothies en dat is prima! Zelf eet ik vaak een appel als een soort pre-ontbijt rond 8 uur. Mijn echte ontbijt eet ik dan pas rond 10 uur. Dit geeft me de energie die ik nodig heb om iedereen op tijd de deur uit te krijgen en al die andere dingen te doen die moeders doen zo tussen 6 en 8 uur 🙂
Andere goede bronnen van langzame koolhydraten zijn havermout en peulvruchten. Maar ook bijvoorbeeld quinoa, aardappelen en zoete aardappelen.
Linzen hebben als bijkomend voordeel dat ze gedurende de dag de suikerspiegel stabiel houden. Bonen kunnen langere tijd je hongergevoel beïnvloeden waardoor je minder eet maar wel genoeg energie blijft houden! Het is dus zeker niet gek om eens een breakfast burrito te overwegen.
Je ziet, zuivel en granen zijn eigenlijk het laatste wat je nodig hebt wanneer je wakker wordt. Dit voedsel zal eerder je spijsvertering vertragen en je een zwaar en moe gevoel geven. Natuurlijk is het wel makkelijker om een kom yoghurt met muesli te maken dan een linzensoep te koken maar met een beetje voorbereiding en time management kom je een heel eind. Vooral als je eenmaal het verschil gaat ervaren!
Ja maar – Koffie!
Niks zo lekker als een vers kopje koffie in de ochtend niet waar?
Je kunt veel afleiden over de werking van voedsel door te luisteren naar hoe mensen praten over voedsel. Een gesprek over koffie gaat vaak zoiets als:
‘Eerst even koffie hoor’
‘Ik heb mijn koffie nog niet gehad’
‘Ik ben pas aanspreekbaar als ik mijn koffie heb gehad’
‘Zo nu eerst een heerlijk kopje koffie’
‘Kom maar schat, dan maak ik even een lekker bakkie koffie voor je’
“Kom je gezellig op de koffie?’
‘Ah, ik ruik de koffie al!’
Koffie is niet gewoon wat het is: een vrij bittere en stimulerende drank, het is veel meer dan dat. Het is wakker worden, het is troost, gezelligheid het is samen momenten delen. (Zie ook hier weer de reclames; de gevoelens en beelden die fabrikanten hierbij gebruiken). Bijna iedereen heeft op een zeker moment koffie leren drinken. Grote kans dat je er eerst een flinke scheut melk en een klontje suiker bij moest doen om het lekker te kunnen vinden. Maar volgens mij is er niemand die bij de eerste slok koffie dacht: heerlijk! Wat heb ik dit gemist de eerste 15 jaar van mijn leven.
En vond jij ook niet dat je ouders uit hun mond stonken vroeger als ze koffie hadden gedronken? Mijn vader mocht mij echt geen kus geven als hij net een slok koffie had genomen hoor!
Waarmee ik maar wil zeggen dat het eerder aangeleerd gedrag is om koffie te drinken dan dat het nou echt zo ontzettend lekker is. En als je het daar helemaal niet mee eens bent dan snap ik je hoor. Want ooit, ooit was ik ook groot koffie fan. Ik maalde zelf mijn boontjes en maakt zo het perfecte bakkie pleur in de cafetiere en alles 😉
Maar hoe ideaal is koffie eigenlijk als het gaat over het ideale ontbijt?
Over de gezondheid van koffie valt te twisten. Matig koffie gebruik (2 a 3 kopjes per dag) lijkt niet schadelijk te zijn. Dus maak je er niet te veel zorgen over als het je niet (meteen) lukt om van de koffie af te komen. Er zijn echter wel een paar andere redenen om géén koffie te drinken:
- Je hebt een hoog cholesterol dat niet enkel veroorzaakt wordt door voeding. Wanneer je gezond en slank bent en geen dierlijke producten eet maar je hebt alsnog een vrij hoog cholesterol dan is het aan te raden om geen koffie te drinken. De kans is dan groot dat je erfelijk belast bent. Koffie bevat cafestol wat het LDL- chorestol verhoogt. Een hoger LDL-cholesterol gehalte verhoogt je kans op hart en vaatziekte, een van de belangrijkste doodsoorzaken bij zowel mannen als vrouwen. Je kan je LDL-cholesterol heel goed verlagen/laag houden door middel van een plantaardig dieet. Maar wanneer dit dus niet afdoende blijkt is het slim de koffie te laten staan.
- Koffie onttrekt vocht aan je lichaam. Zoals gezegd heb je juist vocht nodig in de ochtend, koffie is dus niet het ideale drankje voor je lichaam. Liever drink je water of bijvoorbeeld groene thee.
- Het is een stimulerend middel. Het nadeel van alle stimulerende middelen is dat je jezelf ermee voor de gek houd. Het is als kopen op krediet. Je hebt nu dan wel al die mooie spullen. Er komt een moment dat je de rekening gepresenteerd krijgt. Koffie kan je een helder en fit gevoel geven terwijl je dat misschien helemaal niet bent. Hierdoor ga je op je reserves lopen, raak je sneller moe en opgebrand, wat weer lijdt tot meer koffie drinken. Hoofdpijn en andere spanningsklachten liggen dan snel op de loer.
- Het is verslavend. Dit was mij persoonlijk de reden om 7 jaar geleden te stoppen met koffie drinken. Je lichaam raakt eraan gewend waardoor je hoofdpijn krijgt wanneer je niet op tijd koffie drinkt. Of je blijft je wazig voelen totdat je koffie gedronken hebt ook al ben je gewoon uitgerust. Je MOET koffie drinken of je het nu wilt of niet om je lekker te voelen. Niet cool toch!?
- Het beïnvloed de rest van je ontbijt. Koffie en havermout is nog wel te doen. Maar koffie en linzen? Of koffie en pittige aardappelsoep? Gatver! Koffie is daarmee voor veel mensen leidend en de bittere smaak van koffie vraagt om zoet.
Kortom, koffie beperkt je leven op meerdere manieren. En een ding weet ik wel, als je er eenmaal vanaf bent is het net zo gezellig met een kopje thee. Aan jou de keus of je er mee wilt stoppen of niet, maar het is wel goed om je bewust te zijn van bovenstaande punten en zo de keuze te maken of je koffie wilt blijven drinken.
Mijn favoriete ontbijtrecepten
Hieronder vind je een link naar mijn favoriete ontbijtrecepten. Tenminste, op dit moment dan. Mijn favorieten variëren nogal eens. Het zijn stuk voor stuk recepten die voldoen aan je werkelijke behoefte in de ochtend aan energie, voeding en focus. Ze geven je energie zonder je zwaar te maken, zijn licht verteerbaar en wakkeren dat vuurtje aan in jou dat je nodig hebt om er weer een prachtige dag van te maken!
Sat Nam <3