Alles wat je moet weten over emotie eten

Emotie eten is iets waar bijna iedereen, bewust of onbewust mee worsteld. En zeker wanneer we gezonder willen gaan eten, of willen afvallen dan is het een patroon wat vaak naar boven komt: het gaat allemaal harstikke goed todat we gestressed/verveeld/verdrietig/boos/….. raken. 

En het ergste is dat velen van ons dan gaan denken dat er iets mis is met ons! We WILLEN toch veranderen? We WILLEN toch gezonder/slanker zijn?

Waarom KUNNEN we dan niet volhouden?

Een lieve vriendin van mij zei het laatst letterlijk zo tegen mij. Ze wilde al een tijdje afvallen maar ze zag zichzelf toch weer elke avond aan de nootjes of chips zitten. Blijkbaar WILDE ze het niet hard genoeg was haar conclusie, anders zou ze het wel anders doen, toch?

Over wilskracht schreef ik al eerder, je kunt dat HIER terug lezen.

Wat belangrijk is om te weten als het gaat om emotie eten is ten eerste:

HET IS HEEL NORMAAL 

Jij bent volkomen normaal! Er is helemaal niks, nada, niente, njet, mis met jou als je merkt dat je naar chips of chocolade grijpt wanneer je even niet zo lekker in je vel zit.

De reden dat je jezelf niet puur op wilskracht kunt veranderen is dat het een gewoonte is geworden. 

Een gewoonte onstaat in eerste instantie vaak per ongeluk. Je voelt je niet zo happy, en je probeert eens wat uit om je wat prettiger te voelen. Als je mazzel hebt ben je op die eerste dag lekker gaan hardlopen en is dat je gewoonte geworden, maar als je bent zoals de meeste mensen zocht je naar iets met snel resultaat met zo weinig mogelijk inspanning (tja zo zijn we nou eenmaal geprogrammeerd). Op een goede dag begon je chocolade eten en he! De combinatie van vet en suiker geeft je een dopamine shot en je voelt je warempel een stuk beter. Herhaal dit grapje een paar keer en een nieuwe gewoonte, inclusief neuro paadje in je brein, is geboren.

De reden dat gewoonten in stand blijven, zelfs als je dat allang en heel hard niet meer wilt is dat na verloop van tijd de dopamine shot niet meer komt op het moment als je de chocolade EET, maar op het moment dat je je rot voelt. Het ‘rot’ voelen (wat dat ook is) is namelijk gekoppeld aan choclade eten = dopamine = beter voelen.

Als jij je nu met alle wil van de wereld verzet tegen het eten van die chocolade (yes goed gedaan!) dan krijg je daarna dus een enorme dip. Dip in dopamine, en een dip in smaak. Je voelt je nu extra rot, net zolang totdat je toch die chocolade eet.

Ik zal dat proberen iets duidelijker te maken met onderstaande afbeelding:

Ons brein kent dus een normale ‘genotszone’. Daar binnen heb je gradaties van hoe lekker je iets vind. Als het gaat om normaal, natuurlijk voedsel zou ik kunnen zeggen dat groente bijvoorbeeld ergens onderaan zit, ik vind broccoli en bloemkool ‘gewoon lekker’. Meer richting de bovengrens vind je dan bijvoorbeeld meloen en mango, die vind ik heel erg lekker! 

Het probleem met bewerkt voedsel zoals koek, chips en chocolade is dat ze eigenlijk té lekker zijn. Ze vallen dus buiten onze normaal zone. Jouw perfect werkende lijf is er helemaal niet op toegerust hier mee om te gaan. Je ervaart hierdoor een onnatuurlijke piek, maar vervolgens ook een onnatuurlijke dip. Deze dip kan helaas alleen maar opgelost worden met weer een onnatuurlijke piek. Want met ‘gewoon lekker’ voedsel kan je dit nooit bereiken.

Voor ik deze blog ging schrijven heb ik even gegoogled op quotes over emotie eten. Ik las dingen als: Wat je probleem ook is, het antwoord vind je niet in de koelkast. Of, Eet om je lichaam te voeden, niet je emoties.

Helemaal waar natuurlijk, maar eerlijk, je hebt er niks aan! Ten eerste blijkt het ontzettend moeilijk om paadjes die eenmaal zijn aangelegd in je brein te veranderen/te stoppen. Vertrouwen op je wilskracht of mooie quotes ondermijnt uiteindelijk alleen maar je zelfvertrouwen. Omdat je vroeg of laat toch weer je tanden in dat koekje zet. Het is de welbekende neerwaartse spiraal.

Het is dus ook aboluut niet zo dat hoe meer problemen je hebt, hoe meer je hier last van hebt. Het probleem zit er meer in hoe gevoelig je systeem is en hoe veel van deze minder handige gewoontes je hebt aangeleerd. Dit is de reden dat overgewicht bijvoorbeeld ook vaak in de familie zit. Dat heeft echt voor maar een heel klein deel met genen te maken, maar veel meer met gewoonten. 

Ook een nare periode in je leven kan slechte gewoonten triggeren, zoals nu de corona maatregelen. Je zal niet de eerste zijn die ofwel uit verveling ofwel vanwege uitputting voor de tv crasht met een zak chips. De dopamine die vrijkomt geeft niet alleen een lekker gevoel het onderdrukt je emoties ook nog eens. En voor een periode kan je je gewoon eens even lekker, of op zijn minst verdoofd voelen.

Je ziet dus ook bijvoorbeeld bij mensen die hier heel bewust mee omgaan, dat wanneer kinderen van jongs af aan geen snoep of bewerkt voedsel krijgen, dat zij vaak een heel gezond eetpatroon hebben en gewoon kunnen genieten van groente en fruit. Zij kennen geen pieken maar dus ook geen extreme daling.

Emotie eten bestaat dus eigenlijk bij de gratie van bewerkt voedsel zoals koek, chocola en chips. En als je eenmaal het patroon hebt, dan zal je misschien bij gebrek aan deze voeding ook je heil zoeken in wat gezondere varianten. Maar dat gebeurt alleen omdat het patroon al bestaat en de dip op een gegeven moment zo laag is, en je je zo rot voelt dat een banaan met pindakaas dan maar moet voldoen. 

Wat je dan vaak gaat zien is een soort onbevredigbare trek. Wat kan escaleren tot bingen. Je eet dan misschien niet jouw trigger koek of chocola maar voelt je zo onbevredigd dat je blijft eten. Boterhammen met kaas bijvoobeeld. Rijstwafels met pindakaas. Misschien een bord spaggethi. En ga zo maar door.

Dat zijn misschien extremere voorbeelden maar als jij dit leest is de kans groot dat je dit in mindere of meerdere mate hebt ervaren.

Weet: Je bent niet alleen!

Het is een vervelende meer heel goed te verklaren cyclus. 

Maar ja, wat doe je er aan? Als je dit verhaal zo leest dan lijkt het behoorlijk uitzichtloos…

Maar dat is gelukkig niet zo. Er zijn wel degelijk dingen die je kan doen. En die vertel ik je in mijn aankomende webinar.

Schrijf je meteen in, en breek voorgoed met emotie eten!